Wie is de volgende na Frankrijk? Al enige tijd was het al met zekerheid te voorspellen dat Frankrijk het volgende land was dat geraakt zou worden door de schuldproblemen. Na S&P eerder dit jaar waardeerde vorige week ook ratingbureau Moody’s Frankrijk af van AAA naar AA. Zo begon het ook met achtereenvolgens Ierland, Griekenland, Portugal, Spanje en Italië.
Waar zit het probleem in Frankrijk?
Zoals onderstaande grafieken laten zien bevinden zich bijna alle landen van de EU buiten de veilige marges, afgesproken in het verdrag van Maastricht, van staatsschuld 60% BBP en 3% begrotingstekort. Ook Duitsland en Nederland zitten hierboven. Zo heeft elk land z’n eigen problemen. Zo heeft Italië een enorme staatsschuld terwijl de Spaanse staatsschuld BBP nog lager ligt dan in Duitsland. Het begrotingstekort daarentegen is bij Italië wel goed onder controle terwijl dit in Spanje en Frankrijk volledig uit de hand gelopen is. Maar de verschillen liggen veel dieper als we kijken naar de werkloosheidscijfers, de economische groei en BBP zelf. Zo heeft Spanje een kleine overheid en ligt het accent bij de banken die teveel schulden hebben uitstaan in de huizenmarkt en lokale overheden. En zo heeft elk land z’n eigen problemen en bubbels, en zo heeft de schuldencrisis vele kanten.
De problemen in Frankrijk zijn veel groter en ernstiger dan Spanje en Italië. Vooral vanwege de omvang. Na Duitsland het tweede grootste land van de Eurozone met 66 miljoen inwoners. Algemeen wordt aangenomen dat een staatsschuld boven 90% BBP niet meer houdbaar is. Hierboven zal de schuld de economie hard raken waardoor er een neerwaartse spiraal ontstaat waar niet meer aan te ontsnappen valt. En hoe groter de overheid, des te harder die spiraal naar beneden draait. In combinatie met een te groot begrotingstekort gaat dit nog harder.
Frankrijk heeft het allemaal:
1. Een veel te grote overheid. 56 procent van de Franse beroepsbevolking is ambtenaar.
2. De voorspelde 80% BBP in 2012 begin dit jaar is nu al opgelopen tot 91%.
3. In combinatie met een begrotingstekort van meer dan 5%.
De combinatie van deze drie factoren zijn alleen al dodelijk voor de Franse economie. Maar daar komt nogal wat bij. Een extreem hard oplopende werkloosheid, kapitaalvlucht, zwakke bankensector, oplopende faillissementen, te hoge loonkosten en daarmee niet meer concurrerend met het buitenland, niet flexibele arbeidsmarkt door stug ontslagrecht, en nog meer van dit alles. Maar het grootste probleem is het pensioenstelsel. De pensioenverplichtingen van de Franse Staat zijn bijna 7.000 miljard euro, evenals in Duitsland zijn deze verplichtingen ruim drie keer het Bruto Nationaal Product. Als men niet iets doet aan het pensioenstelsel bezwijkt Frankrijk onder haar verplichtingen. De pot is gewoon leeg, ondanks alle premies die jarenlang betaald zijn. Er is dus gewoon geen geld voor de pensioenen terwijl Hollande de pensioenleeftijd onlangs verlaagde van 62 naar 60 jaar.
Misschien nog wel het ergste, Frankrijk heeft een president die zich nergens geen bal van aantrekt en alle Europese afspraken aan zijn laars lapt. Het is nu al een publiek geheim dat Merkel en Hollande rollebollend over straat gaan in Brussel. Terzijde nog een aardig jubileum voor Frankrijk. Het is dit jaar precies 225 jaar geleden dat de Franse staat de laatste keer failliet ging. De Franse revolutie was daar indirect het gevolg van.
Frankrijk wordt Griekenland nr. 2 in Europa. Dit kan Europa onmogelijk dragen. Temeer omdat Duitsland ook in de gevarenzone zit met een schuld van 81% BBP. De BBP is daar ook dalende sinds kort. De 90% is in zicht en je verliest al snel de AAA status boven deze grens. En ook Duitsland heeft een ernstig pensioenprobleem, gelijk aan Frankrijk. Met Frankrijk erbij als failliete boedel in de Eurozone komt de val van de Euro steeds dichterbij.
Staatsschuld is een burgerprobleem
Een staatsschuld afzetten t.o.v. BBP is een berekening die iets zegt over het draagvlak van de schuld. Maar de schuld in harde cijfers afzetten per inwoner geeft een ander beeld. Dan zit je in Nederland met 412 miljard op 25.000 per inwoner. Die krijg elke baby al mee in z’n leven nog voordat deze de eerste luier vol draait. Voor een gezin met twee kinderen is dat 100.000 euro. De gemiddelde rentelast van iets meer dan 2% hierop zal dit gezin 200 per maand aan extra belasting gaan kosten. De laagste inkomens worden ontzien, dus de werkende arbeider betaalt 400 per maand. Het is eigenlijk nog wat erger want op 16 miljoen inwoners hebben we slechts een beroepsbevolking van 6 miljoen, waarvan de helft part time of helemaal niet werkt. En dan mag je blij zijn dat de rente rond 2% staat. Als die 4% zou worden, dan zou dat 800 per maand minder koopkracht betekenen voor dit gezin. Spreek je alleen maar over de rente. Daarnaast loopt de staatsschuld met ongeveer 80 miljoen per dag op in Nederland. Voor deze hardwerkende Nederlander is dat al 13,50 per dag extra schuld. Waarmee pijnlijk duidelijk wordt dat overheidsschulden en begrotingstekorten met bijbehorende rentelast op de schouders van de burgers geladen wordt. Met steeds meer koopkrachtverlies voor de burgers tot gevolg waardoor belastingopbrengsten nog harder zullen dalen. De neerwaartse spiraal.
bron: rijksoverheid.nl
De volgende grafiek laat de situatie staatsschuld naar BBP van Nederland zien. Daar zit overigens de garantstellingen plus leningen voor Griekenland niet in verwerkt. Als we die meetellen dan zitten we nog 20% hoger. We zijn dus hard op weg.
De politici willen ons nog steeds doen geloven dat de invoering van de euro heeft gezorgd voor een enorme groei van de welvaart. Wij kunnen alleen maar constateren dat de staatsschuld van Nederland sinds de invoering van de euro bijna is verdubbeld en we feitelijk 200 miljard armer in plaats van rijker zijn geworden. En dan wel in die waardeloze euro’s wel te verstaan. In guldens zijn we daarmee 440 miljard armer geworden.
De volgende dominoblok, Verenigde Staten
Volgens steeds meer economen, analisten en fondsbeheerders is de volgende dominoblok na Frankrijk de VS. De UK en Japan werden ook wel genoemd maar de algemene consensus is nu toch wel de VS. De laatste blok want daarna zou alles in een keer om kunnen vallen. De VS is tenslotte nog steeds de motor van de wereldeconomie. De VS is nu ook de cruciale grens van 90% BBP gepasseerd. Met bovendien een begrotingstekort van maar liefst 50%. De fiscall cliff (hogere belastingen) zal dan net als in Europa de economie de nek omdraaien. Maar nog hogere schuldopbouw boven 90% is ook niet meer mogelijk. De rentelast wordt dan ondraaglijk. Een steeds groter deel van het opgehaalde belastinggeld gaat dan op aan renteverplichting. Geld wat uit de economie onttrokken moet worden. Griekse toestanden zeg maar. Dus welke maatregelen er ook genomen worden, het gaat altijd verkeerd. Vandaar dat ratingbureaus afwaarderen boven die grens van 90 in combinatie met dalende BBP en stijgend begrotingstekort.
Elke Nederlander heeft 25.000 staatsschuld op z’n nek hangen, maar de VS heeft 64.000 dollar staatsschuld per inwoner. Nog meer gruwelijke cijfers. Van de 2500 miljard die er in 2012 in de VS schatkist binnenkomt, gaat 2200 op aan sociale uitkeringen, ofwel 88%. Hier overheen komt nog de nieuwe Obama gezondheidszorgregeling die geheel door de overheid gedragen wordt. En zodoende krijg je dan een begrotingstekort van meer dan 50% van het BBP. 10x groter dan Frankrijk. Dit is gewoon niet veel langer meer vol te houden. En Obama trekt zich nergens iets van aan. Als je een compleet continent zo de vernieling in helpt, dan ben je volgens velen de beste president ooit. En natuurlijk wordt je dan herkozen.
Goud als belegging
Tenslotte nog een leuke grafiek over de verdeling van de gemiddelde portfolio’s. Obligaties zal altijd de grootste hap blijven omdat daar de grootste bedragen in zitten. Maar kijk eens naar de verhouding met goud als belegging. Slechts EEN procent. Wat denk je wat er met de prijs gaat gebeuren als beleggers goud opeens als veilige haven zien en het aandeel goud gaan optrekken van 1 naar 2 procent? Een verdubbeling van de goudvoorraad is helemaal niet beschikbaar. Volgens eerdere berekeningen en schattingen zou dit de prijs kunnen opdrijven tot 20.000 USD oz. Megabeleggers zoals Paulson en Soros hebben onlangs bekend gemaakt hun aandeel goud in portfolio fors op te trekken. We praten hier over vele miljarden. Soros bezit op dit moment 1,3 miljoen aandelen GLD. Paulson 22 miljoen aandelen GLD. Maar ook op CNBC komen veel fondsbeheerders voorbij die hetzelfde van plan zijn. Dus van 1 naar 2 procent is best wel reëel. Volgens WGC verhogen ETF trackers nog steeds hun fysieke onderwaarde. Maar zulke bedragen kunnen nooit meer fysiek gedekt worden. De toename betreft een meervoud van wat er uit de grond gehaald wordt. Je kunt je dus afvragen wat die papierhandel (ongedekte derivaten) waard is als het erop aan komt. Hoe hoog komt dan de prijs? De vraag is dan wat dan nog werkelijk waarde heeft, fysiek goud of papier goud.
Disclaimer: Artikelen geplaatst door Gerard zijn niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
Wie is de volgende na Frankrijk? Al enige tijd was het al met zekerheid te voorspellen dat Frankrijk het volgende land was dat geraakt zou worden door de schuldproblemen. Na S&P eerder dit jaar waardeerde vorige week ook ratingbureau Moody’s Frankrijk af van AAA naar AA. Zo begon het ook met achtereenvolgens Ierland, Griekenland, Portugal, Spanje en Italië.
Waar zit het probleem in Frankrijk?
Zoals onderstaande grafieken laten zien bevinden zich bijna alle landen van de EU buiten de veilige marges, afgesproken in het verdrag van Maastricht, van staatsschuld 60% BBP en 3% begrotingstekort. Ook Duitsland en Nederland zitten hierboven. Zo heeft elk land z’n eigen problemen. Zo heeft Italië een enorme staatsschuld terwijl de Spaanse staatsschuld BBP nog lager ligt dan in Duitsland. Het begrotingstekort daarentegen is bij Italië wel goed onder controle terwijl dit in Spanje en Frankrijk volledig uit de hand gelopen is. Maar de verschillen liggen veel dieper als we kijken naar de werkloosheidscijfers, de economische groei en BBP zelf. Zo heeft Spanje een kleine overheid en ligt het accent bij de banken die teveel schulden hebben uitstaan in de huizenmarkt en lokale overheden. En zo heeft elk land z’n eigen problemen en bubbels, en zo heeft de schuldencrisis vele kanten.
De problemen in Frankrijk zijn veel groter en ernstiger dan Spanje en Italië. Vooral vanwege de omvang. Na Duitsland het tweede grootste land van de Eurozone met 66 miljoen inwoners. Algemeen wordt aangenomen dat een staatsschuld boven 90% BBP niet meer houdbaar is. Hierboven zal de schuld de economie hard raken waardoor er een neerwaartse spiraal ontstaat waar niet meer aan te ontsnappen valt. En hoe groter de overheid, des te harder die spiraal naar beneden draait. In combinatie met een te groot begrotingstekort gaat dit nog harder.
Frankrijk heeft het allemaal:
1. Een veel te grote overheid. 56 procent van de Franse beroepsbevolking is ambtenaar.
2. De voorspelde 80% BBP in 2012 begin dit jaar is nu al opgelopen tot 91%.
3. In combinatie met een begrotingstekort van meer dan 5%.
De combinatie van deze drie factoren zijn alleen al dodelijk voor de Franse economie. Maar daar komt nogal wat bij. Een extreem hard oplopende werkloosheid, kapitaalvlucht, zwakke bankensector, oplopende faillissementen, te hoge loonkosten en daarmee niet meer concurrerend met het buitenland, niet flexibele arbeidsmarkt door stug ontslagrecht, en nog meer van dit alles. Maar het grootste probleem is het pensioenstelsel. De pensioenverplichtingen van de Franse Staat zijn bijna 7.000 miljard euro, evenals in Duitsland zijn deze verplichtingen ruim drie keer het Bruto Nationaal Product. Als men niet iets doet aan het pensioenstelsel bezwijkt Frankrijk onder haar verplichtingen. De pot is gewoon leeg, ondanks alle premies die jarenlang betaald zijn. Er is dus gewoon geen geld voor de pensioenen terwijl Hollande de pensioenleeftijd onlangs verlaagde van 62 naar 60 jaar.
Misschien nog wel het ergste, Frankrijk heeft een president die zich nergens geen bal van aantrekt en alle Europese afspraken aan zijn laars lapt. Het is nu al een publiek geheim dat Merkel en Hollande rollebollend over straat gaan in Brussel. Terzijde nog een aardig jubileum voor Frankrijk. Het is dit jaar precies 225 jaar geleden dat de Franse staat de laatste keer failliet ging. De Franse revolutie was daar indirect het gevolg van.
Frankrijk wordt Griekenland nr. 2 in Europa. Dit kan Europa onmogelijk dragen. Temeer omdat Duitsland ook in de gevarenzone zit met een schuld van 81% BBP. De BBP is daar ook dalende sinds kort. De 90% is in zicht en je verliest al snel de AAA status boven deze grens. En ook Duitsland heeft een ernstig pensioenprobleem, gelijk aan Frankrijk. Met Frankrijk erbij als failliete boedel in de Eurozone komt de val van de Euro steeds dichterbij.
Staatsschuld is een burgerprobleem
Een staatsschuld afzetten t.o.v. BBP is een berekening die iets zegt over het draagvlak van de schuld. Maar de schuld in harde cijfers afzetten per inwoner geeft een ander beeld. Dan zit je in Nederland met 412 miljard op 25.000 per inwoner. Die krijg elke baby al mee in z’n leven nog voordat deze de eerste luier vol draait. Voor een gezin met twee kinderen is dat 100.000 euro. De gemiddelde rentelast van iets meer dan 2% hierop zal dit gezin 200 per maand aan extra belasting gaan kosten. De laagste inkomens worden ontzien, dus de werkende arbeider betaalt 400 per maand. Het is eigenlijk nog wat erger want op 16 miljoen inwoners hebben we slechts een beroepsbevolking van 6 miljoen, waarvan de helft part time of helemaal niet werkt. En dan mag je blij zijn dat de rente rond 2% staat. Als die 4% zou worden, dan zou dat 800 per maand minder koopkracht betekenen voor dit gezin. Spreek je alleen maar over de rente. Daarnaast loopt de staatsschuld met ongeveer 80 miljoen per dag op in Nederland. Voor deze hardwerkende Nederlander is dat al 13,50 per dag extra schuld. Waarmee pijnlijk duidelijk wordt dat overheidsschulden en begrotingstekorten met bijbehorende rentelast op de schouders van de burgers geladen wordt. Met steeds meer koopkrachtverlies voor de burgers tot gevolg waardoor belastingopbrengsten nog harder zullen dalen. De neerwaartse spiraal.
bron: rijksoverheid.nl
De volgende grafiek laat de situatie staatsschuld naar BBP van Nederland zien. Daar zit overigens de garantstellingen plus leningen voor Griekenland niet in verwerkt. Als we die meetellen dan zitten we nog 20% hoger. We zijn dus hard op weg.
De politici willen ons nog steeds doen geloven dat de invoering van de euro heeft gezorgd voor een enorme groei van de welvaart. Wij kunnen alleen maar constateren dat de staatsschuld van Nederland sinds de invoering van de euro bijna is verdubbeld en we feitelijk 200 miljard armer in plaats van rijker zijn geworden. En dan wel in die waardeloze euro’s wel te verstaan. In guldens zijn we daarmee 440 miljard armer geworden.
De volgende dominoblok, Verenigde Staten
Volgens steeds meer economen, analisten en fondsbeheerders is de volgende dominoblok na Frankrijk de VS. De UK en Japan werden ook wel genoemd maar de algemene consensus is nu toch wel de VS. De laatste blok want daarna zou alles in een keer om kunnen vallen. De VS is tenslotte nog steeds de motor van de wereldeconomie. De VS is nu ook de cruciale grens van 90% BBP gepasseerd. Met bovendien een begrotingstekort van maar liefst 50%. De fiscall cliff (hogere belastingen) zal dan net als in Europa de economie de nek omdraaien. Maar nog hogere schuldopbouw boven 90% is ook niet meer mogelijk. De rentelast wordt dan ondraaglijk. Een steeds groter deel van het opgehaalde belastinggeld gaat dan op aan renteverplichting. Geld wat uit de economie onttrokken moet worden. Griekse toestanden zeg maar. Dus welke maatregelen er ook genomen worden, het gaat altijd verkeerd. Vandaar dat ratingbureaus afwaarderen boven die grens van 90 in combinatie met dalende BBP en stijgend begrotingstekort.
Elke Nederlander heeft 25.000 staatsschuld op z’n nek hangen, maar de VS heeft 64.000 dollar staatsschuld per inwoner. Nog meer gruwelijke cijfers. Van de 2500 miljard die er in 2012 in de VS schatkist binnenkomt, gaat 2200 op aan sociale uitkeringen, ofwel 88%. Hier overheen komt nog de nieuwe Obama gezondheidszorgregeling die geheel door de overheid gedragen wordt. En zodoende krijg je dan een begrotingstekort van meer dan 50% van het BBP. 10x groter dan Frankrijk. Dit is gewoon niet veel langer meer vol te houden. En Obama trekt zich nergens iets van aan. Als je een compleet continent zo de vernieling in helpt, dan ben je volgens velen de beste president ooit. En natuurlijk wordt je dan herkozen.
Goud als belegging
Tenslotte nog een leuke grafiek over de verdeling van de gemiddelde portfolio’s. Obligaties zal altijd de grootste hap blijven omdat daar de grootste bedragen in zitten. Maar kijk eens naar de verhouding met goud als belegging. Slechts EEN procent. Wat denk je wat er met de prijs gaat gebeuren als beleggers goud opeens als veilige haven zien en het aandeel goud gaan optrekken van 1 naar 2 procent? Een verdubbeling van de goudvoorraad is helemaal niet beschikbaar. Volgens eerdere berekeningen en schattingen zou dit de prijs kunnen opdrijven tot 20.000 USD oz. Megabeleggers zoals Paulson en Soros hebben onlangs bekend gemaakt hun aandeel goud in portfolio fors op te trekken. We praten hier over vele miljarden. Soros bezit op dit moment 1,3 miljoen aandelen GLD. Paulson 22 miljoen aandelen GLD. Maar ook op CNBC komen veel fondsbeheerders voorbij die hetzelfde van plan zijn. Dus van 1 naar 2 procent is best wel reëel. Volgens WGC verhogen ETF trackers nog steeds hun fysieke onderwaarde. Maar zulke bedragen kunnen nooit meer fysiek gedekt worden. De toename betreft een meervoud van wat er uit de grond gehaald wordt. Je kunt je dus afvragen wat die papierhandel (ongedekte derivaten) waard is als het erop aan komt. Hoe hoog komt dan de prijs? De vraag is dan wat dan nog werkelijk waarde heeft, fysiek goud of papier goud.
Disclaimer: Artikelen geplaatst door Gerard zijn niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.