Bij veel beleggers leeft de vraag hoe de schuldencrisis zal aflopen. Ook zitten velen met de vraag wanneer het tijd is goud en zilver te verkopen.
Een glazen bol heb ik ook niet. Maar er zijn meerdere scenario’s mogelijk. Elk scenario heeft wel z’n eigen kenmerken die al vroeg kunnen worden opgemerkt. Daarbij heeft deze crisis een politiek gezicht gekregen. Of anders gezegd, een politieke wil om uit de crisis te komen. Of nog anders vertaald, democratie blokkeert de oplossing. Noodzakelijk pijnlijke maatregelen worden nooit democratisch gekozen.
Wat is eigenlijk het probleem van dit moment?
Het huidige probleem is in hoofdzaak een schuldencrisis van overheden geworden. Het is niet zozeer een economisch probleem. De ECB en de FED willen ons zo graag laten geloven dat dit een kredietverlening probleem is en dat daarom de rente omlaag moet. Lage rente zou de economie weer aanjagen. Niet waar! Te lage rente is juist de oorzaak van de schuldencrisis, niet de oplossing. Langdurig lage rente blijft de crisis voeden. Lage rente helpt alleen de overheidsschuld aan lage rentelast. Kredietverlening aan bedrijven en particulieren zit zelfs met deze lage rente al muurvast. En lage rente blaast bubbels op, zo hadden we al kunnen ervaren.
Ook zijn er nog te veel en te hoge schulden en hypotheken bij particulieren en bedrijven. Ook als gevolg van langdurig veel te lage rente. De hele crisis is het product van wanbeleid bij de Centrale Banken die zulke idiote lage rentes oplegt buiten de natuurlijke marktwerking om. Hypotheekschulden zouden in de loop van de tijd kunnen worden afgebouwd en van kleine saneringen hierin gaan we niet ten onder. Banken zouden dan wel de meeste pijn leiden door steeds verder onder water komen van steeds meer hypotheken. Ook dit verlies is wel te overwinnen. Bij overheidsschuld ligt dat wel even anders. Overheden zijn te groot geworden en daardoor te duur. En daardoor moeten ze steeds meer geld uitgeven terwijl de opbrengst steeds harder terug loopt.
Maar dan nu de vraag, hoe loopt dit af?
Laten we eens met het beste scenario beginnen.
Keihard saneren, bezuinigen, hervormen, halveren van de overheid, bureaucratie tot minimum terug brengen, kapitaal en ondernemerschap de vrije ruimte geven. Het horrorscenario van de socialisten. Ze noemen dit kapot bezuinigen en volgens hen kan er geen economie bestaan zonder dat de overheid dit organiseert. Maar is dat wel zo? Laten we dan eens naar de feiten kijken. IJsland en Estland hebben dit proces al doorlopen. Vooral Estland is een uniek voorbeeld hoe het wel moet. Dit was het land waar de crisis als een van de eerste keihard toesloeg. Nu, amper drie jaar na de dramatische maatregelen, is dit het snelst groeiende land van Europa geworden met een economische groei van 8%.
Zowel IJsland als Estland zijn niet gezwicht voor de Keynesiaanse theorie die voorschrijft staatsschulden extreem hoog te laten oplopen. En hebben ook niet geluisterd naar de adviezen van de Centrale Bank. Ze hebben zowel de overheid als de economie prachtig op de rails gekregen. Crisis voorbij en bovendien mogen ze zich met een groei van 8% gaan meten met de beste BRIC-landen. Ook zijn deze landen niet overgegaan tot het redden van banken met belastinggeld. Ze hebben de banken gewoon laten omvallen.
IJsland en Estland (en ook Letland) zijn de harde feiten dat we wel degelijk de crisis hadden kunnen oplossen! Mat nadruk op “hadden”, want voor deze oplossing is het voor de EU en VS te laat.
Met Keynes naar de afgrond.
Helaas heeft men voor de Eurozone wel gekozen voor de Keynesiaanse theorie bij de aanvang crisis in 2008. Dit is fataal en onomkeerbaar. Voor dit vernietigingsmodel was helaas wel een democratische meerderheid onder de bevolking en politiek. Dit model heeft overheden aan de rand van de afgrond gedrongen. Ook in de VS. Nu daar ook blijkt dat Keynes averechts werkt en onhoudbaar is, gaat men over op de “fiscal cliff”. Fiscal Cliff betekent niet bezuinigen op overheidsuitgaven, maar de gaten opvangen met enorme belastingverhogingen. Dit is wat wij in Europa ook willen. Het wereldwijd advies van Keynesiaan Krugman en consorten hebben de overheden alleen maar in hopeloze bergen schuld gewerkt. Het zal mij benieuwen hoe lang die Hollande de Keynes theorie nog vast kan blijven houden. Hij is het vast van plan en won hierop zelfs de presidentsverkiezing. Obama heeft de VS met zijn Keynes methode gebracht tot ver onder het niveau van Griekenland in zowel staatsschuld als begrotingstekort. Een jaarlijks begrotingstekort van vlak onder de 60% maar liefst. 60% meer uitgeven dan er binnenkomt. Waarschijnlijk gaat Obama dat nogmaals jaar op rij doen?
Maar toch vermoed ik dat men Keynes nu wel langzaam zal loslaten. De hopeloze schulden en tekorten die dat heeft opgeleverd zullen langdurig worden bijgeprint door de FED en ECB. Dit is wel de gebruikelijke weg naar hyperinflatie. Het kan ook zijn dat het nog lange tijd bij zeer hoge inflatie blijft. Maar dan zou men nu verstandige crisismaatregelen moeten nemen.
Gaat men door met Keynes, dan is hyperinflatie vrijwel zeker.
Overigens, Keynes schrijf wel iets anders voor dan wat de politiek erin leest. Keynes zegt dat de overheid de schulden fors moet laten oplopen in slechte tijden, maar ook dat hetzelfde bedrag er weer uitgehaald moet worden in economisch goede tijden. Dat laatste willen politici niet weten. Ze geilen alleen maar op geld uitgeven wat ze niet hebben. Maar oke, stel je eens voor dat men die Keynes waanzin gaat loslaten en alsnog gaat bezuinigen, hervormen, overheid saneren, belasting verlagen, en kapitaal en ondernemerschap gaat stimuleren. Dan gaat de schuldencrisis alsnog minimaal 10 tot 20 jaar duren onder hoge inflatie bij lage rente. De lage rente zal dan weer opnieuw bubbels opblazen die dan weer bestreden moeten worden.
Nog nooit is een land uit vergelijkbare hopeloze schuldencrisis geklommen zonder eerst failliet te gaan. Het zou een unicum in de geschiedenis betekenen. Zou dit dan toch de eerste keer zijn in de geschiedenis?
We zouden dan het Japans scenario kunnen krijgen.
Japans scenario wordt al 20 jaar lang gekenmerkt door de volgende feiten:
– deflatie in huizen en duurzame goederen (kern-inflatie negatief)
– hoge inflatie in voedsel en energie
– steeds hoger oplopende staatsschuld
– onbeperkt bijprinten van geld
– dalende koopkracht
– spaar- en aflosgedrag door particulieren en bedrijven
– geen vraag naar kredietverlening door particulieren en bedrijven
– geen omloopsnelheid van geld
– kunstmatig rente langdurig op nul procent houden
– economische groei op nul tot licht negatief
– rondpompen van schulden
– zombie-banken (draaien uitsluitend nog op kapitaal van de Centrale Bank).
Deze kant lijken we nu ook op te gaan. Al deze kenmerken zijn bij ons nu ook aanwezig. Maar zowel de FED als de ECB hebben al aangegeven ten koste van alles dit te voorkomen. De printer zou moeten helpen. Bernanke heeft al vaker gezegd dat ze in Japan veel te weinig geld printen. Het is en blijft de vraag of dat lukt. Volgens Robert Prechter (deflatie-deskundige) ontkomen we hier niet aan. Kanttekening hierbij is wel dat de Japanse situatie en economie totaal niet te vergelijken is met Europa en de VS. De gevolgen zullen hier dan ook anders verlopen.
Uiteenvallen Eurozone
Dit wordt wel gezien als het meest slechte scenario. En dat is het ook. De Euro valt en er komen nieuwe valuta’s over de hele Eurozone. Schulden worden niet meer afbetaald wat in goed Nederlands gewoon faillissement heet. De schulden zijn zo hoog dat schuldeisers ook failliet dreigen te gaan. Toch lijkt dit scenario onvermijdelijk en het meest waarschijnlijke.
Helpt monetaire verruiming (QE) dan niet?
Nee, het werkt averechts. Het holt de koopkracht uit omdat het voedsel en energieprijzen duurder maakt. Daardoor houdt men minder koopkracht over voor zaken die niet direct noodzakelijk zijn als eerste levensonderhoud. Dan denk je aan vakanties, meubels, verbouwing, abonnementen, enzovoorts. Daardoor vallen er meer ontslagen en faillissementen in die sectoren. Dat is exact wat we nu zien. Monetaire verruiming holt de economie uit.
Waarom doen ze het dan toch?
Onder druk van drie partijen.
De eerste groep die blij is met geld printen (QE) zijn beleggers in aandelen, goud en zilver. Die stijgen gewoon mee met de geldhoeveelheid.
De tweede groep die blij is met geld printen zijn de banken. Dit is een sector die handelt in schuld. De handel in schuld neemt af, door minder vraag en hoger risico, en dus staat de sector op omvallen. Het verse geld stroomt tegen nul procent rente de banken binnen waarmee ze de balansen mee aanvullen en tegelijkertijd de aandelen en obligatiemarkt mee opgaan. Tenslotte verkleint het verdampen van geld hun verliezen op slechte leningen.
De derde partij die blij is met QE is de overheid. QE is namelijk een extra belastingopbrengst. Onze geldontwaarding komt ten goede van de staatskas. Spaarrekeningen verdampen, maar de staatsschuld ook. Dus bij een inflatie van 3% per jaar kan een overheid dus 3% meer uitgeven bij rentes rond de nul tot 1,5%. Hoewel de echte inflatie gewoon op 7,5% ligt.
Maar de echte reden voor QE is wel om de oplopende begrotingstekorten van de overheden te financieren. Aan failliete boedels wil niemand anders nog kredieten verlenen. De FED bezit nu al 60% van het VS staatspapier. Dus zodra de FED, ECB en BOJ stoppen met printen, is de overheid onmiddellijk failliet. Hogere rentes zijn niet meer op de brengen op hun schulden.
Goud en zilver:
Kortom twee scenario’s, ofwel valt de Eurozone uit elkaar, ofwel gaan we nog 20 jaar pappen en nathouden met of zonder Japans scenario. Het eerste zal de Euro doen verdwijnen, het tweede zal zorgen voor hoge inflatie en uiteindelijk hoge kans op hyperinflatie. Voor goud en zilver maakt het niet meer uit welke kant we opgaan. Het geld gaat in beide gevallen hard ontwaarden tegenover hoge belasting op vermogen en lage rente. De verdampingstruc. Een truc waartegen je jezelf alleen kunt beschermen met “vaste activa”. Goud en zilver zijn daar bij uitstek voor geschikt.
Goud en zilver is niet meer interessant wanneer de rente hoger ligt dan de werkelijke inflatie. Dat kan alleen maar gebeuren indien de schuldenproblemen zijn opgelost en er tevens weer stabiele hoge economische groei is. Dat zie ik voorlopig niet gebeuren. Maar beleggen in goud en zilver is uiteindelijk wel het ontduiken van de geldontwaarding die overheden en centrale banken binnen harken als opbrengst. Logisch dat men dit wil voorkomen door beleggers constant op het verkeerde been te zetten. Door o.a. hoge volatiliteit in de markt te pompen (manipulatie), maar ook door allerlei bubbelverhalen de wereld in te pompen door niet wetende economen zoals Bouman. Dezelfde economen die in 2005 al riepen dat de goudbubbel binnenkort zal knappen. Dit blijven herhalen maakt ze belachelijk. Trap daar dan ook niet in.
Vooral hoge volatiliteit en langdurige correcties maken beleggers angstig. Laat je hierdoor nooit van de wijs brengen. Zolang de rente lager blijft dan de werkelijke inflatie en het hele monetaire systeem langs de rand van de afgrond blijft wandelen, zolang hoef je nergens bang voor te zijn met je goud en zilver. En dan kan ook nog wel eens heel veel jaren gaan duren. En daar overheen komt nog iets. Rente hoger zetten dan de werkelijke inflatie zou de overheid meer verlies opleveren dan het afschaffen van de totale benzineaccijns. Dat gaat dus echt niet gebeuren. Rente overlaten aan de werkelijke vraag en aanbod gaan we voorlopig niet meer terug zien.
Tenslotte moet je nooit vergeten dat goud en zilver uiteindelijk gewoon de geldhoeveelheid volgt.
Uit bovenstaande grafiek van de goudprijs blijkt dat we nog steeds keurig in de uptrend zitten. Dit ondanks een vol jaar daling van de prijs.
Disclaimer: De mening van Gerard als columnist is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
Bij veel beleggers leeft de vraag hoe de schuldencrisis zal aflopen. Ook zitten velen met de vraag wanneer het tijd is goud en zilver te verkopen.
Een glazen bol heb ik ook niet. Maar er zijn meerdere scenario’s mogelijk. Elk scenario heeft wel z’n eigen kenmerken die al vroeg kunnen worden opgemerkt. Daarbij heeft deze crisis een politiek gezicht gekregen. Of anders gezegd, een politieke wil om uit de crisis te komen. Of nog anders vertaald, democratie blokkeert de oplossing. Noodzakelijk pijnlijke maatregelen worden nooit democratisch gekozen.
Wat is eigenlijk het probleem van dit moment?
Het huidige probleem is in hoofdzaak een schuldencrisis van overheden geworden. Het is niet zozeer een economisch probleem. De ECB en de FED willen ons zo graag laten geloven dat dit een kredietverlening probleem is en dat daarom de rente omlaag moet. Lage rente zou de economie weer aanjagen. Niet waar! Te lage rente is juist de oorzaak van de schuldencrisis, niet de oplossing. Langdurig lage rente blijft de crisis voeden. Lage rente helpt alleen de overheidsschuld aan lage rentelast. Kredietverlening aan bedrijven en particulieren zit zelfs met deze lage rente al muurvast. En lage rente blaast bubbels op, zo hadden we al kunnen ervaren.
Ook zijn er nog te veel en te hoge schulden en hypotheken bij particulieren en bedrijven. Ook als gevolg van langdurig veel te lage rente. De hele crisis is het product van wanbeleid bij de Centrale Banken die zulke idiote lage rentes oplegt buiten de natuurlijke marktwerking om. Hypotheekschulden zouden in de loop van de tijd kunnen worden afgebouwd en van kleine saneringen hierin gaan we niet ten onder. Banken zouden dan wel de meeste pijn leiden door steeds verder onder water komen van steeds meer hypotheken. Ook dit verlies is wel te overwinnen. Bij overheidsschuld ligt dat wel even anders. Overheden zijn te groot geworden en daardoor te duur. En daardoor moeten ze steeds meer geld uitgeven terwijl de opbrengst steeds harder terug loopt.
Maar dan nu de vraag, hoe loopt dit af?
Laten we eens met het beste scenario beginnen.
Keihard saneren, bezuinigen, hervormen, halveren van de overheid, bureaucratie tot minimum terug brengen, kapitaal en ondernemerschap de vrije ruimte geven. Het horrorscenario van de socialisten. Ze noemen dit kapot bezuinigen en volgens hen kan er geen economie bestaan zonder dat de overheid dit organiseert. Maar is dat wel zo? Laten we dan eens naar de feiten kijken. IJsland en Estland hebben dit proces al doorlopen. Vooral Estland is een uniek voorbeeld hoe het wel moet. Dit was het land waar de crisis als een van de eerste keihard toesloeg. Nu, amper drie jaar na de dramatische maatregelen, is dit het snelst groeiende land van Europa geworden met een economische groei van 8%.
Zowel IJsland als Estland zijn niet gezwicht voor de Keynesiaanse theorie die voorschrijft staatsschulden extreem hoog te laten oplopen. En hebben ook niet geluisterd naar de adviezen van de Centrale Bank. Ze hebben zowel de overheid als de economie prachtig op de rails gekregen. Crisis voorbij en bovendien mogen ze zich met een groei van 8% gaan meten met de beste BRIC-landen. Ook zijn deze landen niet overgegaan tot het redden van banken met belastinggeld. Ze hebben de banken gewoon laten omvallen.
IJsland en Estland (en ook Letland) zijn de harde feiten dat we wel degelijk de crisis hadden kunnen oplossen! Mat nadruk op “hadden”, want voor deze oplossing is het voor de EU en VS te laat.
Met Keynes naar de afgrond.
Helaas heeft men voor de Eurozone wel gekozen voor de Keynesiaanse theorie bij de aanvang crisis in 2008. Dit is fataal en onomkeerbaar. Voor dit vernietigingsmodel was helaas wel een democratische meerderheid onder de bevolking en politiek. Dit model heeft overheden aan de rand van de afgrond gedrongen. Ook in de VS. Nu daar ook blijkt dat Keynes averechts werkt en onhoudbaar is, gaat men over op de “fiscal cliff”. Fiscal Cliff betekent niet bezuinigen op overheidsuitgaven, maar de gaten opvangen met enorme belastingverhogingen. Dit is wat wij in Europa ook willen. Het wereldwijd advies van Keynesiaan Krugman en consorten hebben de overheden alleen maar in hopeloze bergen schuld gewerkt. Het zal mij benieuwen hoe lang die Hollande de Keynes theorie nog vast kan blijven houden. Hij is het vast van plan en won hierop zelfs de presidentsverkiezing. Obama heeft de VS met zijn Keynes methode gebracht tot ver onder het niveau van Griekenland in zowel staatsschuld als begrotingstekort. Een jaarlijks begrotingstekort van vlak onder de 60% maar liefst. 60% meer uitgeven dan er binnenkomt. Waarschijnlijk gaat Obama dat nogmaals jaar op rij doen?
Maar toch vermoed ik dat men Keynes nu wel langzaam zal loslaten. De hopeloze schulden en tekorten die dat heeft opgeleverd zullen langdurig worden bijgeprint door de FED en ECB. Dit is wel de gebruikelijke weg naar hyperinflatie. Het kan ook zijn dat het nog lange tijd bij zeer hoge inflatie blijft. Maar dan zou men nu verstandige crisismaatregelen moeten nemen.
Gaat men door met Keynes, dan is hyperinflatie vrijwel zeker.
Overigens, Keynes schrijf wel iets anders voor dan wat de politiek erin leest. Keynes zegt dat de overheid de schulden fors moet laten oplopen in slechte tijden, maar ook dat hetzelfde bedrag er weer uitgehaald moet worden in economisch goede tijden. Dat laatste willen politici niet weten. Ze geilen alleen maar op geld uitgeven wat ze niet hebben. Maar oke, stel je eens voor dat men die Keynes waanzin gaat loslaten en alsnog gaat bezuinigen, hervormen, overheid saneren, belasting verlagen, en kapitaal en ondernemerschap gaat stimuleren. Dan gaat de schuldencrisis alsnog minimaal 10 tot 20 jaar duren onder hoge inflatie bij lage rente. De lage rente zal dan weer opnieuw bubbels opblazen die dan weer bestreden moeten worden.
Nog nooit is een land uit vergelijkbare hopeloze schuldencrisis geklommen zonder eerst failliet te gaan. Het zou een unicum in de geschiedenis betekenen. Zou dit dan toch de eerste keer zijn in de geschiedenis?
We zouden dan het Japans scenario kunnen krijgen.
Japans scenario wordt al 20 jaar lang gekenmerkt door de volgende feiten:
– deflatie in huizen en duurzame goederen (kern-inflatie negatief)
– hoge inflatie in voedsel en energie
– steeds hoger oplopende staatsschuld
– onbeperkt bijprinten van geld
– dalende koopkracht
– spaar- en aflosgedrag door particulieren en bedrijven
– geen vraag naar kredietverlening door particulieren en bedrijven
– geen omloopsnelheid van geld
– kunstmatig rente langdurig op nul procent houden
– economische groei op nul tot licht negatief
– rondpompen van schulden
– zombie-banken (draaien uitsluitend nog op kapitaal van de Centrale Bank).
Deze kant lijken we nu ook op te gaan. Al deze kenmerken zijn bij ons nu ook aanwezig. Maar zowel de FED als de ECB hebben al aangegeven ten koste van alles dit te voorkomen. De printer zou moeten helpen. Bernanke heeft al vaker gezegd dat ze in Japan veel te weinig geld printen. Het is en blijft de vraag of dat lukt. Volgens Robert Prechter (deflatie-deskundige) ontkomen we hier niet aan. Kanttekening hierbij is wel dat de Japanse situatie en economie totaal niet te vergelijken is met Europa en de VS. De gevolgen zullen hier dan ook anders verlopen.
Uiteenvallen Eurozone
Dit wordt wel gezien als het meest slechte scenario. En dat is het ook. De Euro valt en er komen nieuwe valuta’s over de hele Eurozone. Schulden worden niet meer afbetaald wat in goed Nederlands gewoon faillissement heet. De schulden zijn zo hoog dat schuldeisers ook failliet dreigen te gaan. Toch lijkt dit scenario onvermijdelijk en het meest waarschijnlijke.
Helpt monetaire verruiming (QE) dan niet?
Nee, het werkt averechts. Het holt de koopkracht uit omdat het voedsel en energieprijzen duurder maakt. Daardoor houdt men minder koopkracht over voor zaken die niet direct noodzakelijk zijn als eerste levensonderhoud. Dan denk je aan vakanties, meubels, verbouwing, abonnementen, enzovoorts. Daardoor vallen er meer ontslagen en faillissementen in die sectoren. Dat is exact wat we nu zien. Monetaire verruiming holt de economie uit.
Waarom doen ze het dan toch?
Onder druk van drie partijen.
De eerste groep die blij is met geld printen (QE) zijn beleggers in aandelen, goud en zilver. Die stijgen gewoon mee met de geldhoeveelheid.
De tweede groep die blij is met geld printen zijn de banken. Dit is een sector die handelt in schuld. De handel in schuld neemt af, door minder vraag en hoger risico, en dus staat de sector op omvallen. Het verse geld stroomt tegen nul procent rente de banken binnen waarmee ze de balansen mee aanvullen en tegelijkertijd de aandelen en obligatiemarkt mee opgaan. Tenslotte verkleint het verdampen van geld hun verliezen op slechte leningen.
De derde partij die blij is met QE is de overheid. QE is namelijk een extra belastingopbrengst. Onze geldontwaarding komt ten goede van de staatskas. Spaarrekeningen verdampen, maar de staatsschuld ook. Dus bij een inflatie van 3% per jaar kan een overheid dus 3% meer uitgeven bij rentes rond de nul tot 1,5%. Hoewel de echte inflatie gewoon op 7,5% ligt.
Maar de echte reden voor QE is wel om de oplopende begrotingstekorten van de overheden te financieren. Aan failliete boedels wil niemand anders nog kredieten verlenen. De FED bezit nu al 60% van het VS staatspapier. Dus zodra de FED, ECB en BOJ stoppen met printen, is de overheid onmiddellijk failliet. Hogere rentes zijn niet meer op de brengen op hun schulden.
Goud en zilver:
Kortom twee scenario’s, ofwel valt de Eurozone uit elkaar, ofwel gaan we nog 20 jaar pappen en nathouden met of zonder Japans scenario. Het eerste zal de Euro doen verdwijnen, het tweede zal zorgen voor hoge inflatie en uiteindelijk hoge kans op hyperinflatie. Voor goud en zilver maakt het niet meer uit welke kant we opgaan. Het geld gaat in beide gevallen hard ontwaarden tegenover hoge belasting op vermogen en lage rente. De verdampingstruc. Een truc waartegen je jezelf alleen kunt beschermen met “vaste activa”. Goud en zilver zijn daar bij uitstek voor geschikt.
Goud en zilver is niet meer interessant wanneer de rente hoger ligt dan de werkelijke inflatie. Dat kan alleen maar gebeuren indien de schuldenproblemen zijn opgelost en er tevens weer stabiele hoge economische groei is. Dat zie ik voorlopig niet gebeuren. Maar beleggen in goud en zilver is uiteindelijk wel het ontduiken van de geldontwaarding die overheden en centrale banken binnen harken als opbrengst. Logisch dat men dit wil voorkomen door beleggers constant op het verkeerde been te zetten. Door o.a. hoge volatiliteit in de markt te pompen (manipulatie), maar ook door allerlei bubbelverhalen de wereld in te pompen door niet wetende economen zoals Bouman. Dezelfde economen die in 2005 al riepen dat de goudbubbel binnenkort zal knappen. Dit blijven herhalen maakt ze belachelijk. Trap daar dan ook niet in.
Vooral hoge volatiliteit en langdurige correcties maken beleggers angstig. Laat je hierdoor nooit van de wijs brengen. Zolang de rente lager blijft dan de werkelijke inflatie en het hele monetaire systeem langs de rand van de afgrond blijft wandelen, zolang hoef je nergens bang voor te zijn met je goud en zilver. En dan kan ook nog wel eens heel veel jaren gaan duren. En daar overheen komt nog iets. Rente hoger zetten dan de werkelijke inflatie zou de overheid meer verlies opleveren dan het afschaffen van de totale benzineaccijns. Dat gaat dus echt niet gebeuren. Rente overlaten aan de werkelijke vraag en aanbod gaan we voorlopig niet meer terug zien.
Tenslotte moet je nooit vergeten dat goud en zilver uiteindelijk gewoon de geldhoeveelheid volgt.
Uit bovenstaande grafiek van de goudprijs blijkt dat we nog steeds keurig in de uptrend zitten. Dit ondanks een vol jaar daling van de prijs.
Disclaimer: De mening van Gerard als columnist is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.