2017 is inmiddels al een maand oud. Die eerste maand is altijd een spannende periode. Dit komt mede door de grote hoeveelheid voorspellingen die gedaan worden eind december. De meesten zijn die allang weer vergeten, maar enkele beleggers houden dit toch in de gaten. Dan is er natuurlijk de statistiek over de eerste 5 handelsdagen van de beurzen. Statistisch is het zo dat als de 5e handelsdag hoger staat dan de eerste, het hele jaar hoger zal eindigen. Dit klopt inderdaad bijna altijd. 2016 was een hoge uitzondering. De 5e dag stond fors lager en desondanks sloten de beurzen het jaar iets hoger af. Dat deze statistiek 2 jaar achtereen fout zit, kwam in het verleden nooit voor. Ook dat is al onderzocht. Je kunt het zo gek niet bedenken of er zijn wel statistieken voor. Dus 2017 moet daarom een goed jaar worden? De 5e dag stond immers behoorlijk hoger. Persoonlijk hecht ik hier niet zoveel waarde aan. Koop zo laag mogelijk, dat is het enige waar ik echt mee bezig ben. Niet alleen aandelen, geldt ook voor goud en zilver.
Voor goud begon 2017 ook uitstekend. Op 31-12 sloot goud op 1151 usd/oz, eind januari bij schrijven stond het 1189. Toch een mooie plus van meer dan 3% voor slechts één maand. Voor zulk rendement zal je toch 10 jaar geduld moeten hebben met je geld op een spaarrekening. Natuurlijk zal het niet elke maand zo mooi gaan, maar toch. Met goud versla je in ieder geval met gemak de spaarrekening, zo bewijst het verleden al jaren lang.
Maar er staat toch nogal wat op de rol voor 2017. Zoveel zelfs dat de toekomst heel onzeker wordt en daarmee absoluut onvoorspelbaar. Hoe ver gaat het protectionisme van Trump? Wat doet dit met de wereldhandel in de rest van de wereld? Krijgen we nu echt de zo lang voorspelde handelsoorlogen wereldwijd? Brexit moet dit jaar vaste grond onder de voeten krijgen. Gaat het wel lukken? De presidentsverkiezing in Frankrijk waarbij Le Pen een grote kans maakt. Deze wil ook de eurozone verlaten. Nog belangrijker misschien de verkiezing in Italië. Het land wat zijn bankensector maar niet op orde krijgt. En, erger nog, de staatsschuld niet onder controle krijgt. De rentes op de staatsleningen zijn in enkele maanden tijd al met 100% gestegen. De 10 jaars staat nu op 2,25% in een steile uptrend. Dit komt mede door de alsmaar stijgende staatsschuld. Was die in 2008 nog 102% van GDP, nu 133% van het GDP. Daarmee behoor je in de top 3 van slechtste landen ter wereld. Japan aan kop natuurlijk met 227% van het GDP, maar daar is de rente 0%. Die oplopende rente Italië is dus hoogst zorgelijk. Het Griekenland van 2012 achterna, zo lijkt het. Maar wel met het verschil dat Italië onmogelijk geholpen kan worden zoals Griekenland destijds. Dit land is daar gewoon te groot voor. Italië in een schuldencrisis betekent letterlijk einde eurozone plus einde euro. Verder staat in de peilingen de 5 sterren beweging van de clown Beppe Grillo bovenaan. Ook hij wil uit de euro en uit de Europese Unie. Ook dit doet de rente geen goed. Te veel beleggers dumpen nu Italiaans staatspapier, de reden dat de rente zo hard oploopt. Italië kan dus de grote verrassing gaan worden van 2017.
Maar er is hoop. De economie groeit naar behoren en de voorspellingen hieromtrent zijn zeer positief. Dit kan inderdaad de problemen voor een groot deel oplossen. De rente is laag, bedrijven investeren weer meer en de burger geeft weer wat meer geld uit. Toch hoort hier een vette kanttekening bij. Want, de schuldenberg groeit heel veel harder dan de economie die amper boven de magere 1% uitkomt. Zelfs in de VS is de groei voor Q4 fors naar beneden bijgesteld van 3,2% naar 1,6%. Maar er is wel degelijk groei kun je dan stellen. Maar juist daar zit precies een heel vervelend addertje onder het gras. Dit is groei op “achterstand”. Sinds de uitbraak schuldencrisis in 2008 werden heel veel investeringen uitgesteld door zowel overheden, bedrijven als burgers. Nu 9 jaar later zit je met achterstallig onderhoud aan bijvoorbeeld het wegennet en gebouwen. Bedrijven moeten hun nu toch wel versleten machines en bedrijfsauto’s vervangen. In Nederland zijn sinds 2008 per jaar 40.000 nieuwe woningen te weinig gebouwd. Deze achterstand staat nu op meer dan 350.000. En zo zijn er tientallen voorbeelden van achterstand meer. Dit moet uiteindelijk wel ingelopen worden. En precies dát is de basis van de huidige groei van de economie. Het is dus helemaal geen fundamenteel gezonde economie. Om het helemaal compleet te maken, deze “achterstand” wordt gefinancierd door nóg meer schuld. Als eenmaal de hoogste nood van de achterstand is weggewerkt, zijn we weer gewoon bij af of opnieuw in een recessie. Maar dan nu met een schuldenberg die 50% tot soms wel 100% hoger is. Óf de schuldencrisis ooit terugkomt is allang niet meer de vraag. Het is enkel nog de vraag “wanneer”.
Bovenstaande is exact de reden dat ik niet kan en wil geloven dat de rente blijft stijgen. De rente stijgt inderdaad al een tijdje, maar die kwam ook wel van heel diep. Tot negatief aan toe. Rente hoort minimaal de inflatie te volgen. Rente is tenslotte in de basis inflatievergoeding. Maar dat doet het ondanks de gestegen rente bij lange na niet. De reële rente (= rente – inflatie) is in veel landen nog steeds negatief. Vooral in Europa. In de VS is die reële rente wel licht positief, maar daar zit ook hoger risico aan vast. De schuldenberg in de VS is niet houdbaar, bovendien al ruim boven de 100% van het GDP en hard groeiende. Bovendien is de VS geen AAA land meer.
Toch zijn heel veel angsthazen uit goud gestapt uit angst voor rentestijging. De enige reden dat goud niet omhoog wil. Als de rente ergens hard gaat stijgen, dan moet je eerst goed kijken waaróp rente stijgt. Als dit in Italië of Griekenland gebeurt, dan heeft dit naar alle waarschijnlijkheid te maken op massale verkoop van de obligaties. Anders gezegd, angst voor een nieuwe crisis, ofwel het land wordt niet meer in staat geacht om het geld terug te betalen. Dit kun je gemakkelijk aflezen in de zogenaamde “spreads”. Een spread tussen de 10 jaars rente in Duitsland en Italië bijvoorbeeld. Die loopt al een behoorlijke tijd op. Op zulk soort rentestijging zal goud ook stijgen. Immers, als een land door schulden in de problemen dreigt te komen, dan wil niemand die schulden kopen. Als dat gebeurt dan grijpt meestal de ECB in door met uit het niets geprint geld die schulden op te kopen. Daardoor zakt de rente weer en lijkt er niets meer aan de hand. Maar het is en blijft bedrog. Het is ook nooit helemaal weg, het blijft steeds terugkeren. Dat zagen we in 2008, 2010 en vooral in de eurocrisis van 2011/2012 met o.a. Griekenland, Cyprus, Portugal en Spanje. Op dit moment koopt de ECB nog steeds voor 80 miljard per maand dit soort rotte obligaties op. Vanaf maart gaat dit naar 60 miljard per maand en men wil dit in de toekomst helemaal af gaan bouwen. Dat noemt men “taperen”. Eerder deed de FED dat ook al op de VS staatsleningen. Logisch dat de rente hierop iets zal stijgen. Dat is precies wat we nu zien, niets meer en niets minder. Op gezond investeren, zoals velen ons willen doen geloven, heeft het niets te maken. Daarom moet je als slimme goudbelegger niets aantrekken van al die angstverhalen over rentestijging. Koop juist i.p.v. verkoop! Voor je het weet is de schuldencrisis weer opnieuw terug. Buiten dat, als de achterstand is weggewerkt is de recessie weer gewoon terug van nooit weggeweest. Maar dan wel met nog meer schulden. Een hoge rente op die hoge schulden is niet mogelijk zonder massaal failliet te gaan. Economische groei en recessies zijn doodnormale periodes die elkaar om de paar jaar afwisselen. Deze cyclus bestaat al eeuwen en is broodnodig om de economie te laten draaien. Overproductie en slechte of te veel bedrijven moet je van tijd tot tijd wegfilteren. Dat is precies wat een normale recessie doet. Anders dan met alle andere normale gezonde recessies uit het verleden kan de komende recessie heel fataal uitpakken. Dit omdat de rente en inflatie al erg laag staan plus de enorme hoge schuldenberg. Nogmaals, en ik blijf het herhalen, wees als goudbelegger niet bang voor rentestijging. Die komt er niet. Omgekeerd, een nieuwe schuldencrisis in Europa kan het einde betekenen van de euro. Als dit dreigt dan zal de goudprijs door het dak vliegen. Op deze dreiging zagen we de goudprijs op 1900 staan in 2011 met als oorzaak QE door de FED maar vooral ook “schuldencrisis Europa”.
Wie de Kondratieff cyclus goed begrijpt, die weet dat rente nooit omhoog kan binnen de bestaande cyclus. Alleen mogelijk in een nieuwe cyclus die met een schone lei begint. Wie de cyclus goed begrijpt, weet precies waarin je moet beleggen in de verschillende fases van die cyclus. Een cyclus die een mensenleven lang duurt en waarin aandelen, goud, vastgoed, obligaties en cash elkaar afwisselen als “cashcow”. Een cyclus die ik al 30 jaar ken en sindsdien altijd weer om mij heen zie gebeuren. Rolf van Thesilvermountain heeft mij gevraagd om van tijd tot tijd een presentatie te geven in Baarn. Dit heb ik inmiddels toegezegd. Juist omdat goud in deze fase van de Kondratieff cyclus de belangrijkste rol speelt, wil ik hiermee beginnen. Mits er natuurlijk vraag is aan jullie kant. In het verleden heb ik over dit onderwerp al eens blogs geschreven, maar dit onderwerp is zo omvangrijk dat het zich niet laat samenvatten in een blog. Het mooiste aan deze cyclus is dat massale kennis daarvan de economie ernstig kan verstoren. Vandaar dat er heel veel desinformatie in omloop is tot op hoog niveau. Maar degenen die de cyclus wel kennen, kunnen er enorm van profiteren. Ik zie jullie graag terug bij deze presentatie.
Goud in zuidoost Azië
Ik ben net terug uit Thailand waar ik enkele vrienden en oude bekenden ontmoet heb. De gesprekken gingen vaak over fysiek goud en zilver. Overigens, de oude naam van Thailand, Siam, betekent letterlijk “goud” in het Sanskriet. Het verbaasde mij enorm dat er daar zoveel handel is in fysiek goud en zilver. Zoveel meer dan jaren geleden. Ik kwam er vroeger vaak. Zelfs in kleinere dorpen is er minstens één handelaar te vinden. In de steden zijn er tientallen. Het blijkt dat elke zuidoost Aziaat “uitsluitend” pensioen opbouwt met fysiek goud.
Het zijn winkels met soms meer dan 10 verkopers aan het werk en de rij wachtenden loopt tot ver op de straat. En dat de hele dag door. En zo zag ik in Bangkok en Chiang Mai zomaar 10 winkels in één straat. Er is daar wel degelijk wat aan de hand. Niet dat dit nieuw is, maar wel de groei ervan. Bekenden die daar al 30 jaar wonen bevestigen dat. Onder hen iemand die de handel in goud goed kent. Spaarrekeningen bestaan vrijwel niet omdat mensen de inflatie (en dus de valuta) niet meer vertrouwen. De rente is ook daar veel te laag. De officiële inflatiecijfers liegen en de werkelijke inflatie is boven 10% per jaar. Daarnaast is de economische groei zodanig dat steeds meer mensen een goed inkomen genieten. De belastingheffing op pensioen en spaargeld is ook daar aan de orde, net als hier, en dat is voor hen een extra reden om in goud te gaan. Alles gaat uitsluitend handje contantje. Ik begrijp niet dat dit in Nederland niet gezien wordt. Zijn wij zo dom? Of zijn zij zo slim? Over volatiliteit maken ze zich totaal niet druk, terwijl hier iedereen woekerwinsten wil zien al na enkele dagen. De Aziaat koopt goud voor het leven. Vaak wordt er al goud geschonken bij de geboorte. En natuurlijk huwelijkscadeaus en bruidsschatten gaan standaard in goud. Ze speculeren nauwelijks met fysiek. Gepensioneerden verkopen elke maand een beetje goud en daar leven ze dan van. De normaalste zaak van de wereld. Hoe mooi kan het zijn? Veel mensen hier zouden veel kunnen leren van de slimme Aziaat. De overheid vindt dit wel prima. Ze stimuleren het zelfs en geven zelf de dagelijkse goudprijs af. Ze laten pensioenspaarders en gepensioneerden met rust. Ze hebben er hard voor gewerkt en dus hebben ze er recht op, zo is de gedachte hierachter. Zo anders dan bij ons waar linkse partijen altijd jagen achter het geld van de “rijke” 50plusser. Hier in het westen is sparen voor later asociaal en tweedeling in de maatschappij. Wat een gigantisch verschil.
Thailand exporteert voor 30 miljard bath per jaar aan gouden sieraden. Vooral aan India. Veel westerse criminelen en mensen met veel zwart geld kopen in Thailand goud. Alles gaat immers in contant geld. Goud is daarnaast ook nog een uitstekend middel om geld wit te wassen. Douanes op vliegvelden weten dit overigens ook. Vandaar strengere controles op vluchten Thailand. Ik ben er heilig van overtuigd dat het bestaan van goud de enige reden is dat overheden het contant geld niet af durven of kunnen schaffen. De run op goud in Azië lijkt alleen maar te kunnen groeien. Vergis je niet in de aantallen. Nu is Thailand wel het centrum van de wereld wat goud betreft, maar dit zie je terug in heel zuidoost Azië, inclusief Indonesië, China en India. Samen goed voor 2/3 van de wereldbevolking. Voor mij de zoveelste reden dat goud als beleggingsactiva nooit verloren zal gaan. Al zeker niet bij toenemende schaarste bij de mijnbouw. En nog heel veel optimistischer ben ik op goud als het straks mis gaat met overheidsschulden. De reden daarvan hoeft geen verklaring lijkt me.
We kunnen wel wat leren van de Aziaat. De vraag is wat wij doen. Wat is het beste? Gaan we voorspellen of gaan we ons voorbereiden op de toekomst?
Disclaimer: Dit artikel is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
2017 is inmiddels al een maand oud. Die eerste maand is altijd een spannende periode. Dit komt mede door de grote hoeveelheid voorspellingen die gedaan worden eind december. De meesten zijn die allang weer vergeten, maar enkele beleggers houden dit toch in de gaten. Dan is er natuurlijk de statistiek over de eerste 5 handelsdagen van de beurzen. Statistisch is het zo dat als de 5e handelsdag hoger staat dan de eerste, het hele jaar hoger zal eindigen. Dit klopt inderdaad bijna altijd. 2016 was een hoge uitzondering. De 5e dag stond fors lager en desondanks sloten de beurzen het jaar iets hoger af. Dat deze statistiek 2 jaar achtereen fout zit, kwam in het verleden nooit voor. Ook dat is al onderzocht. Je kunt het zo gek niet bedenken of er zijn wel statistieken voor. Dus 2017 moet daarom een goed jaar worden? De 5e dag stond immers behoorlijk hoger. Persoonlijk hecht ik hier niet zoveel waarde aan. Koop zo laag mogelijk, dat is het enige waar ik echt mee bezig ben. Niet alleen aandelen, geldt ook voor goud en zilver.
Voor goud begon 2017 ook uitstekend. Op 31-12 sloot goud op 1151 usd/oz, eind januari bij schrijven stond het 1189. Toch een mooie plus van meer dan 3% voor slechts één maand. Voor zulk rendement zal je toch 10 jaar geduld moeten hebben met je geld op een spaarrekening. Natuurlijk zal het niet elke maand zo mooi gaan, maar toch. Met goud versla je in ieder geval met gemak de spaarrekening, zo bewijst het verleden al jaren lang.
Maar er staat toch nogal wat op de rol voor 2017. Zoveel zelfs dat de toekomst heel onzeker wordt en daarmee absoluut onvoorspelbaar. Hoe ver gaat het protectionisme van Trump? Wat doet dit met de wereldhandel in de rest van de wereld? Krijgen we nu echt de zo lang voorspelde handelsoorlogen wereldwijd? Brexit moet dit jaar vaste grond onder de voeten krijgen. Gaat het wel lukken? De presidentsverkiezing in Frankrijk waarbij Le Pen een grote kans maakt. Deze wil ook de eurozone verlaten. Nog belangrijker misschien de verkiezing in Italië. Het land wat zijn bankensector maar niet op orde krijgt. En, erger nog, de staatsschuld niet onder controle krijgt. De rentes op de staatsleningen zijn in enkele maanden tijd al met 100% gestegen. De 10 jaars staat nu op 2,25% in een steile uptrend. Dit komt mede door de alsmaar stijgende staatsschuld. Was die in 2008 nog 102% van GDP, nu 133% van het GDP. Daarmee behoor je in de top 3 van slechtste landen ter wereld. Japan aan kop natuurlijk met 227% van het GDP, maar daar is de rente 0%. Die oplopende rente Italië is dus hoogst zorgelijk. Het Griekenland van 2012 achterna, zo lijkt het. Maar wel met het verschil dat Italië onmogelijk geholpen kan worden zoals Griekenland destijds. Dit land is daar gewoon te groot voor. Italië in een schuldencrisis betekent letterlijk einde eurozone plus einde euro. Verder staat in de peilingen de 5 sterren beweging van de clown Beppe Grillo bovenaan. Ook hij wil uit de euro en uit de Europese Unie. Ook dit doet de rente geen goed. Te veel beleggers dumpen nu Italiaans staatspapier, de reden dat de rente zo hard oploopt. Italië kan dus de grote verrassing gaan worden van 2017.
Maar er is hoop. De economie groeit naar behoren en de voorspellingen hieromtrent zijn zeer positief. Dit kan inderdaad de problemen voor een groot deel oplossen. De rente is laag, bedrijven investeren weer meer en de burger geeft weer wat meer geld uit. Toch hoort hier een vette kanttekening bij. Want, de schuldenberg groeit heel veel harder dan de economie die amper boven de magere 1% uitkomt. Zelfs in de VS is de groei voor Q4 fors naar beneden bijgesteld van 3,2% naar 1,6%. Maar er is wel degelijk groei kun je dan stellen. Maar juist daar zit precies een heel vervelend addertje onder het gras. Dit is groei op “achterstand”. Sinds de uitbraak schuldencrisis in 2008 werden heel veel investeringen uitgesteld door zowel overheden, bedrijven als burgers. Nu 9 jaar later zit je met achterstallig onderhoud aan bijvoorbeeld het wegennet en gebouwen. Bedrijven moeten hun nu toch wel versleten machines en bedrijfsauto’s vervangen. In Nederland zijn sinds 2008 per jaar 40.000 nieuwe woningen te weinig gebouwd. Deze achterstand staat nu op meer dan 350.000. En zo zijn er tientallen voorbeelden van achterstand meer. Dit moet uiteindelijk wel ingelopen worden. En precies dát is de basis van de huidige groei van de economie. Het is dus helemaal geen fundamenteel gezonde economie. Om het helemaal compleet te maken, deze “achterstand” wordt gefinancierd door nóg meer schuld. Als eenmaal de hoogste nood van de achterstand is weggewerkt, zijn we weer gewoon bij af of opnieuw in een recessie. Maar dan nu met een schuldenberg die 50% tot soms wel 100% hoger is. Óf de schuldencrisis ooit terugkomt is allang niet meer de vraag. Het is enkel nog de vraag “wanneer”.
Bovenstaande is exact de reden dat ik niet kan en wil geloven dat de rente blijft stijgen. De rente stijgt inderdaad al een tijdje, maar die kwam ook wel van heel diep. Tot negatief aan toe. Rente hoort minimaal de inflatie te volgen. Rente is tenslotte in de basis inflatievergoeding. Maar dat doet het ondanks de gestegen rente bij lange na niet. De reële rente (= rente – inflatie) is in veel landen nog steeds negatief. Vooral in Europa. In de VS is die reële rente wel licht positief, maar daar zit ook hoger risico aan vast. De schuldenberg in de VS is niet houdbaar, bovendien al ruim boven de 100% van het GDP en hard groeiende. Bovendien is de VS geen AAA land meer.
Toch zijn heel veel angsthazen uit goud gestapt uit angst voor rentestijging. De enige reden dat goud niet omhoog wil. Als de rente ergens hard gaat stijgen, dan moet je eerst goed kijken waaróp rente stijgt. Als dit in Italië of Griekenland gebeurt, dan heeft dit naar alle waarschijnlijkheid te maken op massale verkoop van de obligaties. Anders gezegd, angst voor een nieuwe crisis, ofwel het land wordt niet meer in staat geacht om het geld terug te betalen. Dit kun je gemakkelijk aflezen in de zogenaamde “spreads”. Een spread tussen de 10 jaars rente in Duitsland en Italië bijvoorbeeld. Die loopt al een behoorlijke tijd op. Op zulk soort rentestijging zal goud ook stijgen. Immers, als een land door schulden in de problemen dreigt te komen, dan wil niemand die schulden kopen. Als dat gebeurt dan grijpt meestal de ECB in door met uit het niets geprint geld die schulden op te kopen. Daardoor zakt de rente weer en lijkt er niets meer aan de hand. Maar het is en blijft bedrog. Het is ook nooit helemaal weg, het blijft steeds terugkeren. Dat zagen we in 2008, 2010 en vooral in de eurocrisis van 2011/2012 met o.a. Griekenland, Cyprus, Portugal en Spanje. Op dit moment koopt de ECB nog steeds voor 80 miljard per maand dit soort rotte obligaties op. Vanaf maart gaat dit naar 60 miljard per maand en men wil dit in de toekomst helemaal af gaan bouwen. Dat noemt men “taperen”. Eerder deed de FED dat ook al op de VS staatsleningen. Logisch dat de rente hierop iets zal stijgen. Dat is precies wat we nu zien, niets meer en niets minder. Op gezond investeren, zoals velen ons willen doen geloven, heeft het niets te maken. Daarom moet je als slimme goudbelegger niets aantrekken van al die angstverhalen over rentestijging. Koop juist i.p.v. verkoop! Voor je het weet is de schuldencrisis weer opnieuw terug. Buiten dat, als de achterstand is weggewerkt is de recessie weer gewoon terug van nooit weggeweest. Maar dan wel met nog meer schulden. Een hoge rente op die hoge schulden is niet mogelijk zonder massaal failliet te gaan. Economische groei en recessies zijn doodnormale periodes die elkaar om de paar jaar afwisselen. Deze cyclus bestaat al eeuwen en is broodnodig om de economie te laten draaien. Overproductie en slechte of te veel bedrijven moet je van tijd tot tijd wegfilteren. Dat is precies wat een normale recessie doet. Anders dan met alle andere normale gezonde recessies uit het verleden kan de komende recessie heel fataal uitpakken. Dit omdat de rente en inflatie al erg laag staan plus de enorme hoge schuldenberg. Nogmaals, en ik blijf het herhalen, wees als goudbelegger niet bang voor rentestijging. Die komt er niet. Omgekeerd, een nieuwe schuldencrisis in Europa kan het einde betekenen van de euro. Als dit dreigt dan zal de goudprijs door het dak vliegen. Op deze dreiging zagen we de goudprijs op 1900 staan in 2011 met als oorzaak QE door de FED maar vooral ook “schuldencrisis Europa”.
Wie de Kondratieff cyclus goed begrijpt, die weet dat rente nooit omhoog kan binnen de bestaande cyclus. Alleen mogelijk in een nieuwe cyclus die met een schone lei begint. Wie de cyclus goed begrijpt, weet precies waarin je moet beleggen in de verschillende fases van die cyclus. Een cyclus die een mensenleven lang duurt en waarin aandelen, goud, vastgoed, obligaties en cash elkaar afwisselen als “cashcow”. Een cyclus die ik al 30 jaar ken en sindsdien altijd weer om mij heen zie gebeuren. Rolf van Thesilvermountain heeft mij gevraagd om van tijd tot tijd een presentatie te geven in Baarn. Dit heb ik inmiddels toegezegd. Juist omdat goud in deze fase van de Kondratieff cyclus de belangrijkste rol speelt, wil ik hiermee beginnen. Mits er natuurlijk vraag is aan jullie kant. In het verleden heb ik over dit onderwerp al eens blogs geschreven, maar dit onderwerp is zo omvangrijk dat het zich niet laat samenvatten in een blog. Het mooiste aan deze cyclus is dat massale kennis daarvan de economie ernstig kan verstoren. Vandaar dat er heel veel desinformatie in omloop is tot op hoog niveau. Maar degenen die de cyclus wel kennen, kunnen er enorm van profiteren. Ik zie jullie graag terug bij deze presentatie.
Goud in zuidoost Azië
Ik ben net terug uit Thailand waar ik enkele vrienden en oude bekenden ontmoet heb. De gesprekken gingen vaak over fysiek goud en zilver. Overigens, de oude naam van Thailand, Siam, betekent letterlijk “goud” in het Sanskriet. Het verbaasde mij enorm dat er daar zoveel handel is in fysiek goud en zilver. Zoveel meer dan jaren geleden. Ik kwam er vroeger vaak. Zelfs in kleinere dorpen is er minstens één handelaar te vinden. In de steden zijn er tientallen. Het blijkt dat elke zuidoost Aziaat “uitsluitend” pensioen opbouwt met fysiek goud.
Het zijn winkels met soms meer dan 10 verkopers aan het werk en de rij wachtenden loopt tot ver op de straat. En dat de hele dag door. En zo zag ik in Bangkok en Chiang Mai zomaar 10 winkels in één straat. Er is daar wel degelijk wat aan de hand. Niet dat dit nieuw is, maar wel de groei ervan. Bekenden die daar al 30 jaar wonen bevestigen dat. Onder hen iemand die de handel in goud goed kent. Spaarrekeningen bestaan vrijwel niet omdat mensen de inflatie (en dus de valuta) niet meer vertrouwen. De rente is ook daar veel te laag. De officiële inflatiecijfers liegen en de werkelijke inflatie is boven 10% per jaar. Daarnaast is de economische groei zodanig dat steeds meer mensen een goed inkomen genieten. De belastingheffing op pensioen en spaargeld is ook daar aan de orde, net als hier, en dat is voor hen een extra reden om in goud te gaan. Alles gaat uitsluitend handje contantje. Ik begrijp niet dat dit in Nederland niet gezien wordt. Zijn wij zo dom? Of zijn zij zo slim? Over volatiliteit maken ze zich totaal niet druk, terwijl hier iedereen woekerwinsten wil zien al na enkele dagen. De Aziaat koopt goud voor het leven. Vaak wordt er al goud geschonken bij de geboorte. En natuurlijk huwelijkscadeaus en bruidsschatten gaan standaard in goud. Ze speculeren nauwelijks met fysiek. Gepensioneerden verkopen elke maand een beetje goud en daar leven ze dan van. De normaalste zaak van de wereld. Hoe mooi kan het zijn? Veel mensen hier zouden veel kunnen leren van de slimme Aziaat. De overheid vindt dit wel prima. Ze stimuleren het zelfs en geven zelf de dagelijkse goudprijs af. Ze laten pensioenspaarders en gepensioneerden met rust. Ze hebben er hard voor gewerkt en dus hebben ze er recht op, zo is de gedachte hierachter. Zo anders dan bij ons waar linkse partijen altijd jagen achter het geld van de “rijke” 50plusser. Hier in het westen is sparen voor later asociaal en tweedeling in de maatschappij. Wat een gigantisch verschil.
Thailand exporteert voor 30 miljard bath per jaar aan gouden sieraden. Vooral aan India. Veel westerse criminelen en mensen met veel zwart geld kopen in Thailand goud. Alles gaat immers in contant geld. Goud is daarnaast ook nog een uitstekend middel om geld wit te wassen. Douanes op vliegvelden weten dit overigens ook. Vandaar strengere controles op vluchten Thailand. Ik ben er heilig van overtuigd dat het bestaan van goud de enige reden is dat overheden het contant geld niet af durven of kunnen schaffen. De run op goud in Azië lijkt alleen maar te kunnen groeien. Vergis je niet in de aantallen. Nu is Thailand wel het centrum van de wereld wat goud betreft, maar dit zie je terug in heel zuidoost Azië, inclusief Indonesië, China en India. Samen goed voor 2/3 van de wereldbevolking. Voor mij de zoveelste reden dat goud als beleggingsactiva nooit verloren zal gaan. Al zeker niet bij toenemende schaarste bij de mijnbouw. En nog heel veel optimistischer ben ik op goud als het straks mis gaat met overheidsschulden. De reden daarvan hoeft geen verklaring lijkt me.
We kunnen wel wat leren van de Aziaat. De vraag is wat wij doen. Wat is het beste? Gaan we voorspellen of gaan we ons voorbereiden op de toekomst?
Disclaimer: Dit artikel is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.