24 UURS VERZEKERD TRANSPORT
coins

Wat is er aan de hand met goud en zilver?

De belangrijkste factor voor stijgende goud- en zilverprijzen is hoge inflatie bij te lage rentevergoeding. Daarnaast is zilver nog afhankelijk van industriële vraag. Voor goud speelt dit nauwelijks. Als tweede wordt de prijs gedreven door financiële of geopolitieke onrust. Niet van het moment, het speelt altijd op toekomstverwachting. Het is dus van belang te kijken naar de te verwachte hoge inflatie en de te lage rente om een inschatting te kunnen maken van de prijs in de toekomst. Daarom is het van belang om eerst te kijken wat de prijs zo enorm opdreef tussen 2009 en 2012.

qe

In 2009 werd een begin gemaakt met kwantitatieve verruimingen wereldwijd. Kortweg QE genoemd. Het vers bijgeprinte geld kwam rechtstreeks in de markt door opkopen van vooral staatsobligaties. Die QE’s slaan twee vliegen in een klap. 1 dit verhoogt het aanbod van geld wat de rente laag houdt, 2 dit vers bijgeprinte geld komt rechtstreeks in de economie via overheidsuitgaven. Omdat dit ging om experimenten van de centrale banken, het was immers nog nooit eerder gedaan, verwachtte iedereen terecht hoge inflatie bij lage rente. Dit dreef de prijs van goud en zilver fors omhoog. Totdat rond 2011 a 2012 bleek dat deflatoire krachten, ondanks massaal bijprinten, toch steeds sterker werden.

Veel goudkevers zaten met de handen in het haar, want dit hadden ze niet verwacht. Velen hadden hier geen antwoord op en gooien alles op manipulatie. Iets wat nooit bewezen werd en al zeker niet de gehele langdurige bearmarket verklaard. Overigens, manipulatie vindt in letterlijk alle financiële markten plaats zoals grondstoffen, olie, aandelen, valuta, rentes en veel meer. Het hoort er gewoon bij en is van alle tijden. Daarbij, manipulaties hebben enkel effectief op korte termijn. Manipulaties zijn vooral heel geliefd omdat dit de markten hoog volatiel maakt waardoor er in korte termijn hoge winsten gemaakt kunnen worden. Er kan immers ongecontroleerd binnen een fractie van een seconde voor miljarden van short naar long geschakeld worden door Jan en alleman over de hele wereld. Logisch dat veel markten hoog volatiel zijn en alle kanten op vliegen. Maar de nu al drie jaar durende bearmarket van goud en zilver de schuld geven aan manipulatie, dat gaat er bij mij niet in. Er is wel degelijk wat anders aan de hand.

Wat ging er dan wel mis?

Om te begrijpen wat er mis ging moeten we eens gaan kijken waar inflatie en deflatie vandaan komen en hoe het werkt. Inflatie is een mandje met prijzen van producten die vergeleken wordt met hetzelfde mandje van een vorige periode. Elke productprijs met een gewogen hoeveelheid. Hierbij wordt bekeken wat er gemiddeld gekocht wordt van een normaal modaal inkomen. Dit wordt CPI genoemd (Consumer Price Index). Om dit beeld zuiver te krijgen is er naast de CPI nog een andere inflatie, kerninflatie. Dit is dezelfde inflatie zonder voedsel- en energieprijzen. Voedselprijzen zijn afhankelijk van het weer en de oogst. Ook energie is teveel afhankelijk van buitensporige andere factoren. Vandaar dat er naast CPI ook gerekend wordt met kerninflatie, vooral door centrale banken. Nu vliegen die prijzen in dat CPI mandje door allerlei oorzaken alle kanten op. De ene helft zakt in prijs, de andere helft stijgt in prijs. Vandaar dat je alleen maar kunt kijken naar het gewogen gemiddelde. Anders gezegd, binnen het gemiddelde heb je inflatie en deflatie door elkaar heen lopen. Daarmee zijn we er nog niet, het wordt nog ingewikkelder. Nu heb je goede en slechte inflatie plus goede en slechte deflatie. Goede inflatie wil zeggen dat er veel vraag is naar een product en daardoor de prijs kan stijgen. De overwinst wordt dan gebruikt om uit te breiden door grotere fabrieken te bouwen, meer personeel aan te nemen, enzovoorts. Groei dus. Slechte inflatie is het kunstmatig (gemanipuleerd) de prijs opdrijven door bijvoorbeeld accijns, BTW en andere belastingverhogingen. Goede deflatie wil zeggen dat er kostenbesparingen plaatsvinden in bijvoorbeeld het productieproces of andere automatisering. Denk hierbij ook aan lage lonenlanden. Ook dit is heel gezond voor groei van de economie. Slechte deflatie is wanneer de vraag afneemt van producten. Men laat de prijs dalen om toch de fabriek in de omvang te laten draaien. In veel gevallen moet men gaan krimpen, bezuinigen, personeel afstoten of bedrijven gaan failliet. Dit zijn vier totaal verschillende inflatie/deflatie ontwikkelingen en zitten alle vier binnen die CPI.

Wat is er nu in onze huidige tijd aan de hand? Zowel de “slechte inflatie” als de “slechte deflatie” blijven groeiende binnen die CPI. Beide zijn verantwoordelijk voor een krimpmarkt, dus dalende economische groei. Dit fenomeen wordt ook wel deflatoire krachten genoemd. Dat is waar we al enige tijd mee te maken hebben. Om dit tij te keren werden massaal QE’s in de economie gepompt en de rente extreem laag gemanipuleerd. Lage rente zet aan tot schulden aangaan wat op zich goed is voor economische groei.

Volgens enkele theorieën (waaronder die van econoom Friedman) spelen er meer factoren een rol die inflatie bepaalt naast geldhoeveelheid. Dat zijn ook de omloopsnelheid van geld en de loon/prijs spiraal. Omloopsnelheid is het aantal keren dat hetzelfde geld wordt uitgegeven in een jaar. Normaal rond een keer of 6. Dus mag je dan aannemen dat het geld 6x zijn waarde vertegenwoordigde. Het is overigens ook de enige oorzaak die hyperinflatie veroorzaakt. In de Weimar liep de omloopsnelheid soms op tot 10x per dag. Met een dagloon werd letterlijk onmiddellijk naar de winkel gerend om brood te kopen. Een uur later kon de prijs alweer verdubbeld zijn. Omloopsnelheid is sinds de uitbraak schuldencrisis vanaf 2008 dramatisch aan het dalen. Dit komt doordat er schulden worden afgelost, meer gespaard wordt, minder gekocht wordt, bedrijven minder investeren, enzovoorts. Dit brengt op zijn beurt de loon/prijsspiraal in dalende trend. Door de vele faillissementen is er een te groot aanbod op de arbeidsmarkt ontstaan waardoor de gemiddelde lonen dalen.

Door de stijgende werkloosheid daalt de koopkracht nog harder en zodoende kan er minder gekocht worden door de consumenten. Hierdoor dalen langzaam maar zeker de prijzen mee omdat die in verhouding moeten staan met de koopkracht. Hier komt de eerder genoemde “slechte deflatie” vandaan. Dit blijft de draaiende loon/prijsspiraal omlaag duwen. Die spiraal kan pas tot stilstand gebracht worden nadat de schulden tot draagbare niveaus zijn teruggebracht. Vandaar dat rente zo lang mogelijk te laag gehouden wordt. Alles bij elkaar zat het met geldhoeveelheid wel goed in stijgende lijn dankzij de QE’s, maar omloopsnelheid en koopkracht bleven dalen. Ze moeten alle drie stijgen om inflatie op te drijven. Hiermee zijn de theorieën van vroeger nu bewezen en werkelijkheid geworden.

Het was dus te gemakkelijk gezegd in 2009 dat QE’s wel tot hyperinflatie zal leiden. Hier komt echt wel wat meer bij kijken. Maar, nogmaals, QE was een experiment. Niemand wist toen nog hoe het ging uitpakken. Inmiddels weten wij het wel. De Kondratieff winter staat in het teken van deflatoire krachten en hier valt domweg niet aan te ontkomen, zo blijkt nu. Doordat schulden blijven toenemen, vooral overheidsschuld, zakken we steeds dieper en dieper in de spiraal naar beneden. Net als hyperinflatie kan deflatie op den duur het monetaire stelsel ook verstoren of vernietigen. Niemand wil tenslotte zijn geld investeren in failliete overheden. Het verplicht stellen van pensioenfondsen om hierin te investeren is enkel uitstel. Uiteindelijk kan deflatie alleen maar gestopt worden door nieuw uit te geven geld. Nadat het huidige geld ongeldig verklaard wordt. Hetzelfde gebeurde ook ten einde van de vorige Kondratieff winter (3e cyclus) in 1947. Het is de enige manier om van de hopeloze schuldenberg af te komen.

Een wereldwijde hopeloze schuldenberg bij overheden was ook de hoofdoorzaak van WO2. Hoe de huidige schuldenberg aan z’n einde komt weet niemand, maar op een nette normale manier komen we hier echt niet meer uit. Tot nu toe werd de schuldenberg wereldwijd met 30% verhoogd sinds de uitbraak schuldencrisis 2008. Daardoor leek het goed te gaan. Dit ophogen van schuld kan erg lang goed gaan maar het blijft wel de economische groei steeds verder omlaag drukken. De huidige economische kleine krimp tot gelijk niveau is onmogelijk op langere termijn houdbaar door het decennia lang oplopen van de overheidsuitgaven. Schulden met bijbehorende rentelast poets je niet zomaar weg. Het moet dus blijven groeien. En precies hier zit de vinger diep in de zwerende wond. Prijzen van edelmetalen gaan pas groeien indien de ineenstorting van de schuldenberg zichtbaar wordt. Met name het hoe en wanneer. Waarschijnlijk zal dan eerst de rente gaan stijgen tot extreem niveau. Opnieuw te beginnen in zuid Europa? Of nu ook in het noord Europa, VS of Japan? Of via WO3? WO2 was immers ook de oplossing naar een nieuwe reset van het systeem in 1947. Niemand die het weet. Maar uiteindelijk zal ooit de schuldenberg gesaneerd worden. Niet goedschiks, dan kwaadschiks, maar gesaneerd wordt er gegarandeerd. Dat betekent “letterlijk” saneren van geld.

default

 

Disclaimer: Dit artikel is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

 

Bekijk ook